ΚΡΗΤΙΚΕΣ ΚΟΥΒΕΝΤΕΣ ΤΟΥ ΑΝΕΖΗΝΙΟΥ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΦΩΤΑΚΗ Διατηρήσαμε κατά το εφικτό την ορθογραφία του συγγραφέα Ευάγγελου Φωτάκη, δασκάλου (1871 – 1951). Έγραψε τις Κρητικές κουβέντες του Ανεζηνιού στην Κρητική ντοπιολαλιά για τις εφημερίδες «ΒΗΜΑ», «ΤΥΠΟΣ» Ρεθύμνης και τον «ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗ» Χανίων, προσθέτοντας σημαντικά στοιχεία Στη γλωσσολογία και τη λαογραφία.   ΑΝΥΠΟΚΡΙΤΟ

Του Δημήτρη Ποθουλάκη Αχι και πως κατάντησα απ’ την κακιά μου μοίρα, και πήρα κλήρο τση ζωής την ξενιθιά τη στείρα!! Μες τση μαθιάς σοι τη μαθιά, μες τω μαθιώ τη ν-κόρη, σου ‘χω θρονιάσει τη μορφή, τω λουλουδιώ περβόλι!

Από τη συλλογή ΗΡΩΙΚΩΝ ΚΡΗΤΙΚΩΝ ΑΣΜΑΤΩΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΗΜΏΔΗ ΓΛΏΣΣΑΝ ΥΠΟ ΠΑΥΛΟΥ Ι. ΦΑΦΟΥΤΑΚΗ Σπουδαστού της Ιατρικής ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 1889 (Απόσπασμα από το ποίημα ΑΛΗΔΑΚΗΣ αντιγραφέα Γεώργιον Πάτερον ή Πατερόν)

ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΡΗΤΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ (1645-1649) παρά Μαρίνου Τζάννε του επιλεγομένου Μπουνιαλή του εκ Ρεθύμνου. Γράφω σας να γροικήσετε, άρχοντες τιμημένοι, τον πόλεμο και τη σκλαβιά που ‘παθαν οι καημένοι, της Κρήτης ούλο το νησί, Χώρες, χωριά και τόποι που πέφτανε σαν τα πουλιά με βόλια οι ανθρώποι.

ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΝΤΟΠΙΟΛΑΛΙΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ, ΤΙΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ   Τα αποσπάσματα που ακολουθούν, αποσκοπούν κυρίως στο να καταδείξουν τη μεγαλοπρέπεια της Κρητικής ντοπιολαλιάς, λόγος που διατηρήθηκε κατά το εφικτό η ορθογραφία.

ΤΟΥ ΚΩΣΤΗ ΚΑΛΛΕΡΓΗ (Κ.Ι.Γ.Κ.) Μα και το πιο χοντρό κλαδί απ’ τον καιρό λυγίζει! Μα ΄ναι ο κορμός του δυνατός, βαστά και το στηρίζει! Στη μ-πόρτα τση παράδεισος θα στέκω ν’ ανειμένω, κι α δε σε δω να μπεις και συ, ούτε κι εγώ δε μπαίνω!

Του Δημήτρη Ποθουλάκη Πότε θαρθεί μια ταχυνή τση ξαστεριάς ημέρα, κι Κρήτη η αρχόντισσα τση λευθεριάς η κόρη, με το χρυσό κοντάρι τζη και τ’ αργυρό σκουτάρι και με τσ αντρειωμένους τζη, αθός τση λεβεντιάς τζη